U Foči je 31.01.2017. godine obilježena Evropska nedelja prevencije raka grlića materice manifestacijom u Centru za kulturu i informisanje. Manifetaciju su organizovali JZU Institut za javno zdravstvo Republike Srpske, Medicinski fakultet Foča Univerziteta u Istočnom Sarajevu, Dom zdravlja Foča, Osnovna muzička škola Foča, Savez studenata i Lokalni centar Komiteta za međunarodnu razmjenu studenata medicine Republike Srpske. Manifestacija je dio aktivnosti, koje se širom Evrope sprovode pod vodjstvom Evropske asocijacije za rak grlića materice (ECCA), sa ciljem distribucije informacija zasnovanih na dokazima o uzrocima raka grlića materice i važnosti organizovanja i provođenja preventivnih programa.
Prigodnim muzičkim programom učenici osnovne muzičke škole simbolizovali su namjere učesnika manifestacije u smislu pravaca okretanja aktivnosti ka zdravlju. Slogan „Stop raku grlića materice” simbolizje zajednički globalni napor podizanja svijesti o ovoj vrsti raka i načinima njegovog sprečavanja.
Prisutne pozdravili su prof. dr Milan Kulić, dekan Medicinskog fakulteta, mr sc. med Miodrag Marjanović, direktor Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske i dr Slađana Arsenović, rukovodilac Regionalnog centra Instituta za javno zdravstvo.
Prof. dr Biljana Mijović, prodekan za nauku i istraživanje Medicinskog fakulteta Foča i dr Miroslav Ristanović, direktor Doma zdravlja Foča, upoznali su prisutne sa epidemiologijom raka grlića materice i dostupnim mjerama prevencije.
Rak grlića materice je najpreventabilnija vrsta raka zbog poznatog uzročnika, relativno dugog perioda između infekcije i nastanka raka, te zbog postojanja ranog otkrivanja bolesti pomoću skrining testa (Papa test).
U Republici Srpskoj se od 2004. godine primjenjuje Program prevencije i kontrole nezaraznih bolesti, koji je donijelo Ministarstvo zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske sa ciljem smanjenja obolijevanja, umiranja i invalidinosti od vodećih nezaraznih bolesti. Prema podacima Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske, u Repblici Srpskoj je tokom 2015. godine registrovano 226 novih slučajeva sa incidencijom od 22,9/100.000. U istom periodu je umrlo 46 žena sa mortalitetom od 3,8/100.000, a u toku 2016 godine bolnički je liječeno 518 žena od raka grlića materice. Najveći broj bolnički liječenih žena, bilo je životne dobi ≥ 55 godina.
Infekcija humanim papiloma virusom (HPV) se smatra najvažnijim faktorom rizika za ovaj malignom. U većini zemalja EU HPV vakcina je uvedena u kalendare imunizacije, jer je kliničkim studijama utvrđeno da su efikasne u prevenciji HPV infekcija.
Redovni ginekološki pregledi i Papa test su i dalje među najvažnijim mjerama prevencije ovog karcinoma. Rak grlića materice je maligna bolest, koja se može spriječiti.
